Moja łyżka przesuwa się po nieznanej substancji, nieoczekiwanie podobnej do foie gras, kiedy zerkam na moje menu, żeby dokładnie sprawdzić przede mną danie. „Jedz swoje inwazyjne” - czytamy. To pasztet z mąki kiawe - i jest pyszny..
Jestem na Maui w restauracji Humuhumunukunukuapua'a w Grand Wailea (nazwanej na cześć gatunku rodzimych ryb - w skrócie Humuhumu), gdzie szef kuchni, Mike Lofaro, podkreśla inwazyjne gatunki w swoim menu. Mój obecny talerz zawiera intruzów, takich jak kiawe (rodzaj mesquite, podobny kształt do zielonej fasoli, ale słodszy) i waiawi (znany również jako „guawa truskawkowa”, odmiana nazywana jego słodko-cierpkim smakiem). Kultura hawajska opiera się na kultywowaniu symbiotycznych związków z ziemią - dlaczego więc, zastanawiam się, czy nie jem poi?
Czego wtedy nie wiedziałem: rodzimym roślinom, takim jak taro, główny składnik poi, coraz bardziej zagraża inwazyjny kryzys gatunkowy na Wyspach Hawajskich - w którym niektórzy szefowie kuchni przemyślają swoje składniki.
Powiększenie obrazu Szef kuchni Lofaro przygotowuje danie w Humuhumu, które zawiera składniki inwazyjne. Dzięki uprzejmości Grand Wailea, A Waldorf Astoria Resort
„Kiawe i waiawi to dwie najbardziej inwazyjne rośliny na wyspach”, powiedział Lofaro podczas kolacji, uzasadniając swoje dodanie do menu Humuhumu. „Mamy okazję przedstawiać te informacje i świadomość przed tyloma gośćmi każdego roku. To dla nas odpowiedzialność, a nie wybór”.
Zwróciłem się do Josha Atwooda, koordynatora ds. Gatunków inwazyjnych z Hawaii Invasive Species Council (HISC), aby dowiedzieć się więcej. „Hawaje to inwazyjna stolica gatunków na świecie” - powiedział. „Gatunek, który ewoluował tutaj, robił to w izolacji przez okres do 70 milionów lat.” Atwood kontynuował wyjaśnianie, że w wyniku kolonializmu i zachodnich kontaktów na wyspy wprowadzono ponad 500 gatunków - w tym zwierzęta kopytne i komary, oprócz kiawe i waiawi. „Teraz nie wiemy, ile gatunków jest na Hawajach w danym momencie, ponieważ występują w takiej regularności”.
Waiawi został wprowadzony w 1824 roku przez ogrodnika z Rio de Janeiro. Płytko zakorzenione, ciasno upakowane drzewa szybko zaatakowały rodzime lasy do momentu przejęcia - zajmując 200 000 akrów w momencie pisania. Kiawe rośnie również w gęstych zaroślach. HISC opisuje swoją zdolność wypierania rodzimych roślin przybrzeżnych, z długimi, cierniowatymi cierniami wystarczająco ostrymi, aby przebić gumowe buty lub opony. Według raportu Rady „jest w stanie uczynić duże obszary nieprzejezdnymi”.
Pomysł wykorzystania inwazyjnych gatunków Hawajów do pożywienia został poparty przez innowatorów, takich jak hawajski praktykujący kulturę Vince Dodge, który mieszka na Oahu i używa kiawe do swojej mąki Wai'anae Gold, oraz edukator dzikiej żywności Sunny Savage z Maui. „W przypadku każdej rdzennej kultury poszukujesz ziemi, którą chcesz zapewnić” - powiedział Savage. „Te [gatunki inwazyjne] to rzeczy występujące w największej obfitości, z podwójną premią; dobre dla ziemi do zbioru i korzystne dla naszego ludzkiego ciała jako pożywienia pełnego składników odżywczych.”